مطالعه هیدروژئومورفولوژی حوضه ی آبریز دریاچه ی مهارلو ونقش آن در برنامه ریزی محیطی

درحوضه ی آبریز دریاچه ی مهارلو که در جنوب غربی ایران واقع است، علیرغم ضعف شبکه ی زهکشی، نقش جریانهای سطحی در ایجاد و فرسایش لندفرم ها، تولید رسوب و تحولات مورفولوژیکی منطقه دارای اهمیت بسزایی است. در بررسی تحولات ژئومورفولوژیکی ،به ویژه هیدروژئومورفولوژیکی این حوضه از روش تجربی و توصیفی – تحلیلی و برخی مدلهای ژئومورفولوژیکی استفاده شده است و نتایج زیر حاصل شده است .در منطقه،بارش های رگباری و کوتاه مدت،رواناب های سطحی قدرتمندی را ایجاد نموده که از کوهستان های اطراف به سمت چاله های مرکزی جریان یافته و بافرسایش مکانیکی و شیمیایی در مسیر خود به ویژه در جنوب منطقه و فراهم آوردن مواد رسوبی، در تحول ناهمواریها موثر می باشد.آبهای سطحی جاری با توجه به نوع سنگ، ساختار زمین و مورفولوژی منطقه ،الگوهای زهکشی خاصی را در دامنه ها و در سطح دشتها انواع اشکال حاصل از کاوش آب مانند فرسایش شیاری، آبراهه ای و همچنین لندفرم های تراکمی مانند مخروط افکنه ها و رسوب های بادبزنی و دشتهای سیلابی را به وجود آورده اند. حوضه ی آبریز دریاچه ی مهارلو اساساً فاقد رودخانه دائمی می باشد و آبهای جاری حوضه در رودخانه های فصلی یا مسیل ها جریان دارند که در حال حاضر از میزان آب کمی برخوردارند، و ویژگی مرحله ی بلوغ را نشان می دهند.اما وجود 6 تراس یا پادگانه آبرفتی در شمال غربی دریاچه نمایانگر و بیانگر شرایط مرطوبتر اقلیم منطقه در گذشته می باشد. به هر حال شرایط اقلیمی چه در گذشته و چه در زمان حال جریانها و منابع آبی را در منطقه پدید آورده اند که حاصل عملکرد آنها خلق اشکال و لندفرمهای هیدروژئومورفولوژیکی گوناگون در سطح حوضه و یا در زیر زمین حوضه ی آبریز مهارلو بوده است.این لندفرمها یک سری پتانسیل ها و یک سری مخاطرات و معضلات زیست محیطی را در بر دارند. از اینرو مدیریت توسعه ی پایدار برای بهره وری بهینه از این پتانسیل ها و نیز مقابله با مخاطرات و معضلات مذکور،می بایست سعی در هماهنگ کردن مسائل ژئومورفولوژیکی با مسائل زیست محیطی و اکولوژیکی نماید تا برنامه ریزیها و اجرای پروژه ها با موفقیت همراه باشد.